صاحبان مشاغل در ایران موظف به ارائه گزارش عملکرد مالی سالانه خود به سازمان امور مالیاتی هستند. این گزارش که به عنوان اظهارنامه مالیاتی شناخته میشود، مبنای محاسبه و دریافت مالیات بر درآمد است. با این حال، قانونگذار برای تسهیل فرآیندهای مالیاتی و حمایت از کسبوکارهای کوچک و متوسط، امکانی را تحت عنوان “تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم” فراهم آورده است. این تبصره به گروهی از مودیان اجازه میدهد به جای ارائه اظهارنامه کامل و پیچیده، از فرم جایگزین و سادهتری استفاده کرده و مالیات خود را به صورت مقطوع پرداخت نمایند. در ادامه، جزئیات مربوط به اظهارنامه و فرم تبصره ماده ۱۰۰ برای عملکرد سال ۱۴۰۳ که در سال ۱۴۰۴ به سازمان امور مالیاتی ارائه میشود، به تفصیل شرح داده شده است.
مطابق با قوانین بودجه سالیانه، سقف درآمدی برای استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ تعیین میگردد. برای عملکرد سال ۱۴۰۳، صاحبان مشاغلی که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در طول سال از مبلغ ۲۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان (۲۱۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال) تجاوز نکند، مجاز به استفاده از این تبصره هستند.
نکته مهم: این سقف معادل ۱۵۰ برابر معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم در سال ۱۴۰۳ است.
بهرهمندی از این تسهیلات مزایای قابل توجهی برای مشمولین به همراه دارد:
بر اساس آخرین اطلاعیههای سازمان امور مالیاتی کشور، مهلت ارسال فرم تبصره ماده ۱۰۰ و پرداخت مالیات متعلق به عملکرد سال ۱۴۰۳، تا پایان مرداد ماه سال ۱۴۰۴ تمدید شده است.
مودیان واجد شرایط میبایست با مراجعه به درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir نسبت به تکمیل و ارسال فرم مربوطه اقدام نمایند. در این سامانه، اطلاعات هویتی و عملکردی مودی بر اساس دادههای موجود نمایش داده میشود و مودی پس از بررسی و تایید، مالیات مقطوع تعیین شده را مشاهده و نسبت به پرداخت آن اقدام میکند.
مودیان پس از تایید نهایی فرم، دو راه برای پرداخت مالیات خود خواهند داشت:
۱. پرداخت یکجا: کل مبلغ مالیات را میتوان به صورت آنلاین و تا پایان مهلت مقرر (پایان مرداد ۱۴۰۴) پرداخت نمود. ۲. پرداخت اقساطی: در صورتی که مودی امکان پرداخت یکجای مالیات را نداشته باشد، میتواند بر اساس دستورالعمل سازمان امور مالیاتی، بدهی مالیاتی خود را تقسیط نماید.
توجه: در صورت عدم ارسال فرم تبصره ماده ۱۰۰ در موعد مقرر و یا عدم پرداخت مالیات در سررسیدهای تعیین شده، مودی مشمول جرائم مالیاتی خواهد شد.
یکی از تغییرات قابل توجه برای عملکرد سال ۱۴۰۳ نسبت به سالهای گذشته، حذف امکان استفاده از فرم تبصره ماده ۱۰۰ به ازای هر یک از شرکا در پروندههای مشارکتی است. این بدان معناست که در پروندههای دارای چند شریک، مجموع درآمد کل شرکا ملاک قرار گرفته و در صورت تجاوز از سقف تعیین شده، امکان استفاده از این تسهیلات وجود نخواهد داشت.
جمعبندی:
استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم، فرصت مناسبی برای صاحبان مشاغل با درآمدهای متوسط و پایین است تا با فرآیندی سادهتر و سریعتر، تکالیف مالیاتی خود را به انجام رسانده و از مزایای آن بهرهمند شوند. آگاهی از سقف درآمدی مجاز، مهلتهای قانونی و نحوه ارسال فرم، از الزامات اصلی برای استفاده صحیح از این تسهیلات قانونی است.